Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2009

Θετικά προηγούμενα

Επειδή πολλή γκρίνια κυκλοφορεί γύρω από τους νεωτερισμούς του ΠΑΣΟΚ, τις δημόσιες διαβουλεύσεις, τα βιογραφικά, κλπ, θέλω να σημειώσω ότι το πιο σημαντικό ίσως επίτευγμα των κινήσεων αυτών είναι η εισαγωγή νέας νοοτροπίας όσον αφορά τη διακυβέρνηση, τη στιγμή που όλοι αναγνωρίζουμε ότι τα πολλά από προβλήματα στη χώρα μας είναι θέμα νοοτροπίας.

Είναι φυσιολογικό κάποιες από τις νέες αυτές "συνήθειες" να μην αποδώσουν και στο τέλος να καταργηθούν. Αυτό που σίγουρα πετυχαίνουν όμως είναι να δημιουργούνται θετικά προηγούμενα για παρόμοιες προσπάθειες στο μέλλον που θα έχουν στο σχεδιασμό τους το πλεονέκτημα της πρότερης εμπειρίας.

Δευτέρα 27 Ιουλίου 2009

Καινά δαιμόνια

Ανατυπώνω ένα απόσπασμα της συνέντευξης του Christian Ege, προέδρου του Δανέζικου Οικολογικού Συμβουλίου, που έδωσε στο "Ε" της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας της 31ης Μαΐου.
"Η ευτυχία δεν δημιουργείται από τα υλικά αγαθά, αλλά από την αίσθηση της ασφάλειας, την οικογένεια, τους φίλους. Σε σχέση με τους γείτονές της, η Δανία έχει τα λιγότερα αυτοκίνητα ανά κάτοικο. Στις ΗΠΑ, πάλι, υπάρχουν τόσοι εργασιομανείς, που δουλεύουν 60 ώρες τη βδομάδα, κερδίζοντας έτσι πολλά λεφτά κι έπειτα αγοράζουν ένα μεγάλο σπίτι και ένα αυτοκίνητο και νομίζουν ότι αυτό θα τους κάνει ευτυχισμένους - πράγμα με το οποίο διαφωνώ."
Με μία ταπεινή διόρθωση: το μοντέλο ευτυχίας που περιγράφει ο κ. Ege δεν "πλήττει" μόνο τις ΗΠΑ, αλλά όλον τον ανεπτυγμένο και αναπτυσσόμενο κόσμο, ημών, φυσικά, συμπεριλαμβανομένων. Μάλιστα, δε θα ήταν άδικο να πει κανείς ότι οι νεοφώτιστοι του καπιταλισμού σε πολλές περιπτώσεις κρατούν πλέον τα ηνία του αμερικάνικου ονείρου...

Πέμπτη 11 Ιουνίου 2009

Η νίκη της συντήρησης

Παρόλο που δεν περίμενα ουσιαστικές αλλαγές από αυτές τις Ευρωεκλογές, είχα την ελπίδα ότι ο κόσμος ψηφίζοντας θα δώσει ένα προειδοποιητικό μήνυμα προς όλο το πολιτικό κατεστημένο, με κύριο αποδέκτη τα δύο κόμματα εξουσίας. Ένα μήνυμα που θα καταστούσε σαφές ότι αν οι δύο μεγάλοι δεν αλλάξουν τουλάχιστον πολιτικό πολιτισμό, τότε θα χάσουν την (δεδομένη) επαφή τους με την εξουσία.

Το μήνυμα ωστόσο ήταν τελείως διαφορετικό. Αν αναλογιστεί κανείς το δεδομένο της "χαλαρής ψήφου", το επίπεδο στο οποίο είχε πέσει η πολιτική αντιπαράθεση των τελευταίων μηνών αλλά και τις γενικά φτωχές επιδόσεις των δύο αρχηγών, ο δικομματισμός θριάμβευσε φτάνοντας το 70%. Τρίτο κόμμα (και εδώ καμία έκπληξη) το ΚΚΕ, το πιο συντηρητικό κόμμα στην Ελλάδα. Τέταρτοι οι εθνικιστές και ευρωσκεπτικιστές του ΛΑΟΣ που στην μετριοπαθέστερή τους εκδοχή δηλώνουν θαυμαστές της "αποφασιστικότητας" του Σαρκοζί και του Μπερλουσκόνι. Ακολουθεί λαχανιασμένος ο ΣΥΡΙΖΑ, που έχοντας και πάλι ακουμπήσει στον πυθμένα των ποσοστών, ετοιμάζεται να μας παρουσιάσει (σε επανάληψη) το σίριαλ της ανασυγκρότησης, του εσωτερικού διαλόγου κλπ. Τελευταίοι οι Οικολόγοι-Πράσινοι, των οποίων η είσοδος στην Ευρωβουλή αποτελεί τη μοναδική αλλαγή, έστω και μικρή, που έφεραν αυτές οι Ευρωεκλογές στην ελληνική πολιτική σκηνή.

Το έργο χιλιοπαιγμένο: το ΠΑΣΟΚ ετοιμάζεται για μία ακόμα άνευ ουσίας εναλλαγή στην εξουσία, χωρίς να έχει αλλάξει ή βελτιώσει τίποτα ουσιαστικό από τότε που την έχασε, ενώ ο πρωθυπουργός ψάχνει το νέο τρικ που θα ανατρέψει την εις βάρος του κατάσταση επενδύοντας, όπως λένε, στο προσωπικό του "πολιτικό κεφάλαιο" (πάντα αναρωτιόμουν πώς και πότε δημιουργήθηκε, σε τι βασίζεται και από τι συνίσταται αυτό το κεφάλαιο) στρίβοντας παράλληλα το τιμόνι λιγάκι προς τα δεξιά. Από την άλλη οι κομμουνιστές, ικανοποιημένοι που η θέση τους δεν κουνήθηκε ούτε ένα χιλιοστό, θα συνεχίσουν την στείρα πολιτική των συνθημάτων και ο ΣΥΡΙΖΑ θα χαροπαλέψει, αποδεικνύοντας και πάλι όμως ότι είναι εφτάψυχος γιατί κρίμα είναι εδώ που τα λέμε να χαθούν και τόσοι μισθοί και θέσεις εργασίας στις βουλές και στα διάφορα όργανα και στις επιτροπές εντός και εκτός κόμματος.

Τα πάντα δείχνουν πως πρόκειται για μία ολοκάθαρη νίκη της συντήρησης. Μία πραγματικότητα αποκαρδιωτική, τουλάχιστον για όλους εμάς που πιστεύουμε πώς η συντήρηση είναι πολυτέλεια για έναν τόπο που χρειάζεται επειγόντως αλλαγές, όχι πλέον για τη βελτίωση της ζωής μας, αλλά τουλάχιστον για τη μη χειροτέρευσή της.

Ακόμα πιο αποκαρδιωτικό είναι το ποσοστό της αποχής και κυρίως των νέων, η οποία σίγουρα ενίσχυσε, αν δεν επέβαλε, αυτήν την συντηρητική εικόνα. Ας μην κοροϊδευόμαστε, το δημοκρατικό πολιτεύμα βασίζεται στη συμμετοχή η οποία εκφράζεται κυρίως μέσω των εκλογών. Απόρριψη των εκλογών επομένως, σημαίνει και έλλειψη πίστης στη λειτουργία της δημοκρατίας. Η "συνειδητή αποχή" είναι ένας μύθος για πολλούς λόγους, ένας από τους οποίους είναι και το γεγονός ότι σε καμία από τις χώρες με υψηλή αποχή δεν έχει επέλθει κάποια θετική αλλαγή στη λειτουργία της δημοκρατίας.

Κλείνοντας να συγχαρώ και τον κ. Λαζόπουλο γιατί η προπαγάνδα του υπέρ της αποχής, κυρίως στην εκπομπή της Τρίτης πριν τις εκλογές (μία εκπομπή με καθαρά πολιτικό και καθόλου σατυρικό χαρακτήρα) δούλεψε άψογα. Συνέβαλε στην απομάκρυνση του πιο δυναμικού μέρους της κοινωνίας από τις εκλογές, πείθοντας ότι η αποχή είναι αντίσταση και μαγκιά. Το πολιτικό κατεστημένο δήθεν προβληματίζεται για αυτήν, ενώ στην πράξη την ερμηνεύει αυθαίρετα και φυσικά προς το συμφέρον του.

Τετάρτη 4 Μαρτίου 2009

Η αριστερά των λίγων

Κοιτάζοντας το εξώφυλλο του τελευταίου Βήματος της Κυριακής, το μάτι μου έπεσε πάνω στο άρθρο της συνέντευξης το κ. Αλαβάνου με τίτλο: "Ακόμη και με το 7% είναι ωραία". Για να είμαι ειλικρινής, βιάστηκα να θεωρήσω τον τίτλο σαρκαστικό και κακεντρεχή, με συνειρμούς του τύπου "τι άλλο να περιμένεις από μία εφημερίδα που πρόσκειται στο ΠΑΣΟΚ από το να χαίρεται όταν αποδυναμώνεται ο εξ αριστερών κίνδυνος". Όταν γύρισα στην αντίστοιχη σελίδα, με έκπληξη ανακάλυψα ότι επρόκειτο για τα λόγια του ίδιου του αρχηγού της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο κ. Αλαβάνος δε δείχνει να έχει κανένα προβληματισμό για το ότι παρόλο που δημοσκοπήσεις και ΜΜΕ για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια έδωσαν ισχυρό βήμα στη μη κομμουνιστική Αριστερά, οι αυτοαποκαλούμενοι εκπρόσωποί της, αντί να βγουν στην κοινωνία για να πάρουν αλλά και να δώσουν μηνύματα, προτίμησαν να παραμείνουν κλεισμένοι στον παραμυθένιο πύργο τους, χτισμένο με πολλά παχιά λόγια και κάποιες γραφικές αναπολήσεις του ένδοξου αγωνιστικού παρελθόντος. Καμία αυτοκριτική για το γεγονός ότι η Αριστερά παραμένει κομπάρσος στο πολιτικό σκηνικό, σε μία περίοδο όπου οι κήρυκες του νεοφιλελευθερισμού και της παγκοσμιοποίησης ξύνουν αμήχανα τα κεφάλια τους (κάποιοι πιο συναισθηματικοί μπορεί να τα χτυπούν και στον τοίχο), απορώντας για το πώς οι αγορές απέτυχαν να "αυτορρυθμιστούν". Δεν είναι υπερβολή να πω ότι τα λόγια του κ. Αλαβάνου ίσως και να εκφράζουν μία ανακούφιση, για το γεγονός ότι η επιστροφή στον παλιό γνώριμο ρόλο (του κομπάρσου), θα απαλλάξει την παράταξή του από το ρεαλισμό και το ενδεχόμενο της υιοθέτησης οδυνηρών για κάποιους θέσεων (π.χ. για την παιδεία), οι οποίες θα "σπιλώσουν" το ιδεολογικό της γόητρο-προφίλ.

Ας μην είμαστε υπέρμετρα αυστηροί, η ευθύνη που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ για την κατάσταση της σημερινής Αριστεράς, δεδομένων των ποσοστών που έχει λάβει στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, είναι μικρή. Ωστόσο, όταν κάποιος διακηρύσσει για τόσο καιρό πως επιδιώκει τη "Μεγάλη Αλλαγή" πρέπει να έχει και ένα ρεαλιστικό σχέδιο για το πώς θα την επιφέρει, αλλιώς κινδυνεύει να γίνει γραφικός ή ακόμα και υποκριτής.

Η Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ έχει πολύ συγκεκριμένη πελατεία και αυτή είναι η νεολαία των πόλεων (κάτι σαν τα Goody's ας πούμε). Όταν ένα μεγαλύτερο τμήμα της κοινωνίας στράφηκε προς αυτόν, εκείνος του γύρισε την πλάτη είτε λόγω ανεπάρκειας είτε από συνειδητή επιλογή. Ας μην δυσαρεστούνται επομένως οι κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ όταν τους αποκαλούν "αστική ελίτ με ανησυχίες".

Στο τέλος της συνέντευξής του ο κ. Αλαβάνος δήλωσε ότι ξεφυλλίζει Μαρξ και Μαζάουερ. Του εύχομαι επομένως καλή ανάγνωση και όταν τελειώσει να μας γράψει μία ακόμα έκθεση ιδεών.